Wij spreken al even over de Facebookverkiezingen. Een aantal politici zetten steeds meer in op sociale media, zeker sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Sommige partijen doen het ook goed en anderen ‘denken het goed te doen’.
Uiteraard kan niet iedereen de verkiezingen winnen. Maar hoe maakt sociale media het verschil?
Hierover schreef ik in 2017 samen met Reinout Van Zandycke ‘Het Nieuwe Campagne Voeren‘.
In 2008 zijn de ogen voor het eerst opengegaan, met de campagne en de winst van Obama. Dat was de gamechanger op het vlak van inzetten van sociale media in de campagne. In 2012 herhaalde hij dit nog eens.
Recent zijn er nog meerdere successen gevolgd: Trump, Brexit, Macron, Jesse Klaver etc. Links en rechts, positief en negatief.
Al deze methodieken en tips zijn bekend en beschreven in ons boek. We zagen ze aankomen: de eerste Facebookverkiezingen van Vlaanderen en België (eerst in 2018 met de gemeenteraadsverkiezingen en ook bij de recentste verkiezingen van 2019).
Hebben sociale media de laatste verkiezingen beïnvloed?
Wij zijn overtuigd van wel.
Kunnen we met sociale media 100% de verkiezingsuitslag gaan bepalen? Dat zeker niet!
Maar een goede online campagne maakt écht verschil en ja, brengt politiek weer een stukje dichter bij de burger.
Uiteraard zijn er nog verschillende andere factoren die de verkiezingsuitslag bepalen.
We kunnen in 2019 niet om de grote winst van Vlaams Belang heen.
Zij speelden in op de thema’s die leefden bij de mensen.
Ze maakten bij het online overtuigen ook gebruik van een harde taal die duidelijk aansloeg bij de burger en ook twijfelaars over de streep trok. Hiermee lokten ze veel interactie uit en interactie op sociale media is ‘key’.
En dan moeten we het ook nog eens over die andere winnaar van de verkiezingen hebben.
PVDA ging dan weer inspelen op de angst die leefde bij mensen rond pensioenen. Of het aantal langdurig zieken. En dat terwijl politici te veel verdienen volgens hen.
Ook hier werden harde woorden gebruikt rond thema’s die ‘leven bij de gewone mens’, de strategie werkt.
Ze gingen ook heel gericht hun advertenties gaan targetten. Zo ging Vlaams Belang op Facebook gaan targetten op NV-A kiezers.
Met berichten die heel snel inhaken en inspelen op actualiteit, uitspraken, maatregelen van anderen,… probeerde Vlaams Belang de kiezer te overtuigen van hun gelijk.
Vlaams Belang deed ook het meest van alle partijen moeite om de jonge kiezer te bereiken. Zo lanceerden ze heel laagdrempelige video’s waarin ze eenvoudig uitleggen hoe je geldig kan stemmen en verspreidden ze die ook op Instagram. Ze hamerden er ook meerdere malen op dat elke stem het verschil kan maken.
Met al deze boodschappen probeerden ze de ontevreden Vlamingen aan te spreken bij wie de afstand met de politiek iets te groot was geworden.
Traditionele partijen zijn niet mee
En hierin zijn we toch wel verrast ook, als je 2 jaar rondtrekt met “Het Nieuwe Campagne Voeren”, workshops, lezingen, webinars en online trainingen geeft, dat de traditionele partijen dit precies niet goed oppikken en doorpakken.
Het ergste? Veel politici en partijen ‘denken’ mee te zijn, maar dat is echt (nog) niet zo.
Deze blinde vlek zorgde er voor dat ‘fors’ investeren hierin uitblijft. Zowel in het verhogen van het kennisniveau sociale media (de knoppen van de kanalen en de mogelijkheden), als gebrek aan een doordachte strategie. Een goede inzet van sociale media is écht veel meer dan af en toe eens een video online zetten en een advertentie laten draaien. Helaas is deze campagne bij veel politici beperkt tot ‘dit niveau’ van het hanteren van de vele mogelijkheden.
Van Groen hadden we veel meer verwacht. Hun grote voorbeeld in Nederland “Groen Links”, had recent al meermaals goed gescoord in de verkiezingen met deze nieuwe methodieken. Een gemiste kans om deze ‘mosterd uit Nederland’ niet voldoende te implementeren hier in Vlaanderen. Dit in combinatie met maanden van klimaatmarsen en de groene thema’s die zo prominent op de agenda stonden.
Klassieke media in de fout?
Sociale media nemen een deel van de macht van de klassieke media over. Méér nog, het minder aan bod komen in de klassieke media, was voor sommige partijen net een extra motivatie om nog meer in te zetten op sociale media.
En testen… veel testen. Wat ‘werkt goed’?
Al van een tijdje voor de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 zagen we Vlaams Belang hun machine op gang trekken.
‘Vlaams Belang is back’, kopten veel kranten na de gemeenteraadsverkiezingen.
En ze zijn niet gestopt na die verkiezingen, ze bleven campagne voeren en continu bijleren en optimaliseren… met de vele ‘nieuwe’ mogelijkheden die er zijn anno 2019.
Neen, sociale media zijn niet altijd ‘slecht’ of een ‘fait divers’, zoals vaak in de klassieke media aan bod komt.
Ook bij de uitslag van deze verkiezingen, komt sociale media weer ‘negatief’ in het daglicht.
Laat ons niet vergeten, de nieuwe methodieken die gebruikt worden binnen sociale media zijn gekend en hebben al zowel links als rechts mee de verkiezingen helpen winnen.
We verwachten een nieuwe rol bij de klassieke media (gids, duiding, overzicht, factchecking…).
Weten klassieke media wat er leeft op het online dorpsplein? Kunnen ze die nieuwe rol opnemen?
Een gemiste kans.
En o ja, nog dit. Luisteren op het online dorpsplein, is niet ‘gewoon scrollen’ op de tijdslijn van de sociale media kanalen. Deze worden gevuld volgens algoritmes en worden zo ‘bubbels’ van meer van hetzelfde.
Wil je écht weten wat er leeft, dan ga ‘monitoren op sociale media’. Hiervoor heb je tools nodig, die dwars door de algoritmes heen de data binnenhalen, op basis van zoekwoorden. (Wij gebruiken hiervoor de tool OBI4wan)
Inspelen op “relevante” thema’s
We zien ook dat Vlaams Belang met advertenties gaat inspelen op zaken waar mensen op een bepaald moment wakker van liggen.
Neem nu een lokale drugsoorlog in Menen. Uiteraard liggen de mensen in Menen hier wakker van. Hetzelfde met een moskee in Kortrijk of een steekpartij…
Vlaams Belang speelt hier onmiddellijk op in, maakt snel een bericht, adverteert die naar deze inwoners en gebruikt hierin harde taal. En dit zet aan tot veel reacties en zelfs tot massaal delen van de berichten. Zo haken ze in op thema’s die leven bij de inwoners en worden ze ‘in de ogen van hun kiezers’ relevant.
De grote thema’s die ze naar voor schoven, waren thema’s die leven bij de bevolking. De andere partijen zijn op dat gebied de voeling kwijt en haken daardoor niet in met ‘hun oplossingen’. Het gaat niet om ‘ons verhaal voor de kiezer’, het gaat om interactie met de kiezer en ‘relevant zijn’.
Het is net door te weten wat daar leeft, de voelsprieten uit te steken en de interactie aan te gaan op het online dorpsplein, dat ze veel bereik halen met hun berichten.
We zien al een tijdje dat het taalgebruik en de reacties op sociale media ruwer en harder zijn geworden, dat schrikt velen af om het ‘debat’ aan te gaan op het online dorpsplein.
Wie weet wat er leeft op het online dorpsplein? Waar zijn die bruggenbouwers op het online dorpsplein?
Vroeg begonnen is half gewonnen
Van Vlaams Belang weten we dat ze bij de gemeenteraadsverkiezingen ook al de partij waren die het meest had ingezet op sociale media.
In het afgelopen jaar ging het aantal likes van de partij fors de hoogte in en verviervoudigde zelfs het aantal fans.
Enkel bij Open Vld was er ook – in verhouding – een grote stijging van het aantal likes in het afgelopen jaar te zien. Maar veel minder spectaculair, ze hadden gewoon al een veel grotere achterstand opgelopen.
Het stopt niet meer na de verkiezingen.
Sociale media zijn nu echt niet meer weg te denken in de strijd om stemmen bij de kiezer. Maar er is ook een nieuwe soort van politiek nodig, in interactie en contact met de kiezer. Steek die voelsprieten uit en ga de interactie aan, op het online dorpsplein.
Het stopt niet meer na de verkiezingen. En ook dat hebben ze bij Vlaams Belang gesnapt. Na de gemeenteraadsverkiezingen zijn ze niet gestopt en ook vandaag nog niet… Bij de andere partijen is er – nu al – terug stilte op de kanalen.
Ga zelf als politicus continu in interactie met de kiezer, vertel wat je doet, waarom etc.
Luister daar naar de verzuchtingen, speel er ook op in en biedt oplossingen en antwoorden.
(Lokale) politici die dit al een tijdje deden, hebben ook goed gescoord bij deze verkiezingen, haalden veel voorkeurstemmen etc. Het toont de relatie aan die deze politici hebben met de inwoners. En daar draait het om.
Met een open en transparant beleid en vooral ook met continu open communicatie, kan je nu best werken aan het herstel van het vertrouwen van de kiezer. Het is nodig, meer dan ooit.
Ga het online dorpsplein op, praat met de mensen, ga de interactie aan. We hebben – ook daar- bruggenbouwers nodig.
Ook Focus-WTV kwam langs om hierover een reportage te draaien in onze kantoren.
Je kan de reportage hier bekijken: https://www.focus-wtv.be/nieuws/harde-online-campagne-vlaams-belang-loont
